برهمکنش بیماریزایی قارچ rhizoctonia solani و نماتود meloidogyne javanica در ارقام لوبیا

پوسیدگی رایزوکتونیایی ریشه و طوقه لوبیا با عامل rhizoctonia solani یکی از مهم ترین بیماریهای حبوبات ایران است این عامل بیماریزا دارای دامنه وسیع میزبانی روی گیاهان زراعی و باغی می باشد. نماتود meloidogyne javanica نیز در سطح جهان از مهم ترین عوامل بیماریزای گیاهی روی اغلب محصولات از جمله لوبیا می باشد با توجه به حضور توامم این دو عامل بیماری در مناطق ایران مطالعه ی این دو میکروارگانیسم مورد توجه قرار گرفت در این تحقیق ایزوله ی، rhizoctonia solani ag4 از دانشگاه تهران تهیه و در روی محیط pda کشت شد. لارو سن دوم به عنوان اینوکلوم نماتودی از دانشگاه شاهد تهران تهیه و در روی ریشه های گوجه فرنگی رقم روتگرز تکثیر شد. گیاهچه های لوبیا ارقام دهقان، صدف، بهمن، ناز، صیاد، دانشکده و سان رای در بستری از خاک لومی شنی استریل به میزان 1000 گرم کشت شدند. این تحقیق به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 9 تیمار و سه تکراربه صورت زیر طراحی شد شاهد قارچ به تنهایی، نماتود به تنهایی، قارچ و نماتود همزمان. میزان مایه تلقیح نماتود با سه سطح (0،1000،2000) لارو سن دوم برای هر گلدان و در مورد قارچ با سه سطح(0، 5، 10) پروپاگول در هر گرم خاک بستر تعیین شد. گلدان ها در شرایط گلخانه و دمای 25- 27 درجه سانتی گراد نگهداری شدند پس از گذشت دو ماه از مایه زنی آزمایش متوقف شد. وزن تر و خشک بخش هوایی و ریشه و ارتفاع بوته اندازه گیری شد و همچنین شاخص های بیماریزای دو بیمارگر شامل تعداد گره و تعداد توده تخم نماتود و شدت پوسیدگی قارچی محاسبه شدند نتایج نشان داد حضور نماتود موجب افزایش فعالیت قارچ در ریشه شده است.پوسیدگی ناشی از فعالیت قارچ در ریشه ارقام صدف و دهقان از بیشترین مقدار برخوردار بود. کمترین شدت پوسیدگی در رقم صیاد در تیمارهای که قارچ به تنهایی دریافت کرده اند مشاهده شد. بیشترین و کمترین گال زایی و تولید توده تخم نماتود در ریشه به ترتیب در ارقام دانشکده و صدف مشاهده شد.